Er is steeds meer vraag naar duurzame producten. Consumenten stellen ook vaker vragen rond milieubewuste bedrijfsvoering. Bedrijven reageren hierop door te communiceren over hun duurzaamheidsinitiatieven. Daarbij worden soms claims gemaakt over de impact van hun producten of de werking van het bedrijf. Dan horen we soms ‘CO2 neutraal geleverd’, ‘oceaan vriendelijke verpakking’, ‘ecologisch’, …
Maar wat betekenen die claims eigenlijk? Ze zijn vaak onduidelijk en verwarrend, en dat is een probleem.
Europa wil de onduidelijkheid een halt toeroepen en heeft een voorstel tot richtlijn uitgewerkt.
Om de grootte van het probleem in te schatten, deed de Europese Commissie (in samenwerking met de nationale consumentenautoriteiten) een screening van websites. De nadruk werd gelegd op bedrijven die claimen milieuvriendelijke producten te verkopen. Hierbij werd onder meer volgende vastgesteld:
In 37% van de gevallen is de claim vaag of een algemene statement zoals “bewust”, “duurzaam”, “milieuvriendelijk” die bedoeld zijn om consumenten ongegrond de impressie te geven dat het product geen negatieve impact heeft op de omgeving.
In 59% van de gevallen heeft de producent geen rechtstreeks beschikbare informatie of bewijzen om de claim te onderbouwen.
In 42% van de onderzochte cases, hadden de autoriteiten reden om aan te nemen dat het statement zelf vals of bedrieglijk zou kunnen zijn.
Er zijn meer dan 230 duurzaamheid labels met grote verschillen in transparantie
Er is met andere woorden te veel greenwashing, waardoor consumenten moeilijk kunnen inschatten welke producten objectief beter zijn voor het milieu.
Belang van de Green Claim Directive
Om de wildgroei aan claims een halt toe te roepen, werkt de Europese Commissie aan de Green Claim Directive. Dit wetsvoorstel verplicht bedrijven om de consument te voorzien van betrouwbare en verifieerbare informatie. Het doel is om het vertrouwen van de consument te herstellen, en het mogelijk te maken voor consumenten om een goed geïnformeerde aankoopbeslissing te nemen.
Daarnaast moet de Green Claim Directive ook bijdragen tot concurrentiebescherming. Bedrijven die hun duurzaamheidsclaim kunnen onderbouwen kunnen hierover communiceren zonder zich zorgen te maken over oneerlijke concurrentie op basis van van valse statements.
Inhoudelijk
Volgens het huidige voorstel van de Green Claim Directive, heeft deze betrekking tot alle “groene claims” van bedrijven waarbij een positief milieueffect, een minder negatief effect, geen effect of mettertijd een verbetering wordt geclaimd of geïmpliceerd voor hun producten, diensten of wijze van organisatie. Deze moeten gefundeerd én geverifieerd worden Er wordt een uitzondering gemaakt voor claims die al onder andere regelgeving vallen zoals biologische landbouw, energie-efficiëntielabel, …
De belangrijkste verplichtingen die eraan komen zijn:
Onderbouwen van duurzaamheidsclaims:
Op welk aspect van het product of de levenscyclus is de claim van toepassing?
Is er wetenschappelijk bewijs voor de claim?
Aantoonbaarheid dat de beweerde milieu-impact significant is en beter is dan slechts naleving van de wet of gangbare praktijk
Verduidelijken of de milieuvoordelen ook leiden tot andere negatieve milieu-impact
Onderscheid maken tussen greenhousegas-reducties of -compensaties.
Vergelijkende claims en claims over toekomstige doelen moeten ook extra onderbouwd worden (faire vergelijking, geen geaggregeerde scores, specifieke & tijdsgebonden milestones, …)
Achtergrondinformatie beschikbaar maken: Analyse, informatie, gebruikte standaard/methode, data, …
Enkel gebruik van labels die goedgekeurd worden op Europees niveau. Nieuwe (private) labels moeten een hogere milieudoelstelling hebben dan de reeds bestaande labels én geverifieerd worden door de relevante nationale autoriteit.
Op deze regels zal streng toegezien worden. Uiteraard wordt eerst een waarschuwing gegeven, maar uiteindelijk kan een inbreuk strafrechtelijk worden gesanctioneerd met een geldboete die kan oplopen tot 80.000 euro (of tot 4% van de jaaromzet als dat een hoger bedrag is).
Hoe gaat het nu verder?
Er zijn nog enkele aspecten die vastgelegd moeten worden. Zo is nog niet duidelijk hoe de thirth-party verificatie uitgevoerd zal worden die nodig is om claims onafhankelijk te certificeren, hoe de controle uitgevoerd zal worden, …
De Green Claim Directive is op vandaag een “proposal”.
Lees je het voorstel graag na, dan kan je dit hier terugvinden. Op deze webpagina kan je ook de feedback doorsturen (tot 21 juli 2023).
Na deze publieke consulatie periode kunnen verdere aanpassingen worden doorgevoerd. Hierna kan de normale legislatieve procedure worden gevolgd, waarbij het voorstel wordt gestemd door het Europese parlement. Wordt het goedgekeurd, dan hebben de lidstaten 18 maand de tijd om de wet op te nemen in hun nationaal wettelijk kader. Het is dus een langdurig proces, waardoor de regelgeving pas ten vroegste binnen een 3tal jaar in werking zal treden. De ontwikkeling van deze regelgeving wordt best verder opgevolgd door ondernemingen aangezien het een sterke impact zal hebben op de huidige (communicatie)praktijken van bedrijven.
Hoe kan je hiermee aan de slag?
Hoewel het nog even duurt voor het een wettelijke verplichting wordt, kan je wel al stappen zetten om te voldoen.
Zorg ervoor dat de claims die je maakt eerlijk en bewezen zijn.
Baseer je claims op de volledige levenscyclus van je product.
Maak alle relevante informatie beschikbaar.
Let op met vergelijkingen: de producten moeten voorzien in dezelfde behoefte en voor dezelfde doeleinden bestemd zijn.
Kan je hulp gebruiken bij het onderbouwen van je claims? Wij bij SURA Impact helpen je graag op weg. Neem contact via info@sura-impact.be.
bronnen: